Bij daglicht ziet Panama er totaal anders uit dan ik me had voorgesteld. Vanuit de hotelkamer kijken we uit over een moderne stad met wolkenkrabbers en brede snelwegen. Ik heb “The Taylor of Panama” met Pierce Brosnan in gedachten met wuivende palmen en broeierige hotelkamers met ventilators aan het plafond. Ons hotel is geheel airconditioned, evenals het hypermoderne winkelcentrum dat via een glazen loopbrug vanaf de derde verdieping te bereiken is. Ik lees dat Panama in de 16e eeuw door Columbus zelf bestuurd werd, alleen heette het toen niet zo en wisten ze nog niet dat aan de andere kant de Stille Oceaan lag. Daar kwamen ze pas een tiental jaren later achter en vanaf dat moment werd Panama de kortste weg van de ene kant van zowel Noord- als Zuid Amerika. Via Panama werden de Inca’s in Peru leeggeroofd, maar gingen een paar honderd jaar later ook de goudzoekers van de oostkust van Noord Amerika naar de westkust. Ruim 100 jaar geleden maakte Panama nog deel uit van Colombia, maar een door de Verenigde Staten gesteunde coup maakte het land in 1903 onafhankelijk, waardoor de Verenigde Staten in staat waren om het Panama kanaal te graven, waarbij zij een strook aan beide zijden van het kanaal inlijfden als Amerikaans grondgebied. Pas in 1999 werd de kanaalzone, door toedoen van president Carter, aan Panama teruggegeven. Pas toen kon Panama Stad, die aanschurkte tegen Amerikaans grondgebied, worden uitgebreid tot wat het nu is, een moderne metropool met 700.000 inwoners. Overigens wonen er in heel Panama maar 2 miljoen mensen, wat betekent dat de rest wel heel dun bevolkt is.
De geplande thuisvlucht naar Amsterdam stond gepland met tussenstops in Caracas en Parijs, terwijl de KLM ook rechtstreeks van Panama naar Amsterdam vliegt. Om duistere redenen wilde de KLM ons niet op die rechtstreekse vlucht toelaten terwijl er wel plaats was. Het kon op een gegeven moment wel als we €1800 per persoon bijbetaalden. Of ze gek zijn, dat doen we dus niet. Uiteindelijk kon het dus wel, maar moeten we bij het KLM kantoor in Panama onze tickets laten wijzigen. Dus wij vanmorgen naar de 23e verdieping van een kantoorgebouw aan de Calle 50 waar de KLM kantoor houdt. Daar zegt een nauwelijks Engels sprekende dame dat we het call centre moeten bellen. “Waar is dat dan in Delhi?” vraag ik. “Nee in Chili”, is het antwoord. Ze wijst op een telefoon, ik wil niet lullig doen, neem hem op, maar verdwaal na een paar minuten in “Press one, press nine”, hang nog 5 minuten in de wacht en geef het dan op. “Thanks for not helping us”, we verlaten het pand. Mijn vertrouwen in de service van de KLM, dat toch al minimaal was, nadert het absolute nulpunt.
We laten ons afzetten in Casco Viejo, de oude stad Panama, zoals die 100 jaar geleden bestond, voordat het kanaal werd gegraven. Sinds die tijd is er weinig aan de gebouwen gedaan en daarom lijkt het hier nog het meest op Havanna, alleen dan erger in verval. Van veel prachtige gebouwen staat alleen nog maar de voorgevel. Pas de laatste jaren wordt hier en daar wat gerestaureerd. Franklin zou hier nog jaren werk hebben. De politie is nadrukkelijk aanwezig en overal hangen camera’s, het is geen beste buurt. Maar ons bevalt het wel, wij hebben meer met ouwe zooi dan met wolkenkrabbers. Maar het tempo is er uit. Deden wij aan het begin van onze reis van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat zo veel mogelijk bezienswaardigheden, nu hebben we aan ééntje wel genoeg. De hele dag dwalen we door de oude stad, drinken een bakkie en bezoeken het “Museo Canal Interoceanica de Panama”, waar uitgebreid uit de doeken wordt gedaan hoe het Panama kanaal tot stand is gekomen. Wat de Fransman Ferdinand de Lesseps aan het eind van de 19e eeuw niet lukte (hij moest na 10 jaar en 10.000 doden zijn poging opgeven) hebben de Amerikanen in het begin van de 20e eeuw afgemaakt. In 1914 ging het kanaal open en morgen gaan we kijken hoe het werkt.
We vinden een leuk restaurantje en met een wijntje en een Balboa biertje gaan de gesprekken weer alle kanten op. Over vroeger, mijn groentenwijk en de schillenboer, over haar eerste vriendjes, de relaties van vroeger, over geld: hoe in Nederland door de hypotheekrente aftrek er een ongezonde situatie is ontstaan waardoor de huizen prijzen te hoog zijn en iedereen met een hypotheek nooit meer kan stoppen met werken. Waar kan een mens het al niet over hebben in een ouwe buitenwijk van Panama. Terug in het hotel blijkt een massage in de Spa er vandaag niet in te zitten en laat ik me masseren in het winkelcentrum waar een Panamese chocoladereep mijn rug hardhandig bewerkt. Voor morgen hebben we een auto gehuurd, gaan we kijken aan welke kant van de weg ze hier rijden, want dat is me nog steeds niet duidelijk.
